Sunucu Kurulumunda BaseOS ve ELRepo Kullanımı: Kernel Güncellemeleri ve Depo Seçenekleri

Sunucu kurulumları, sistem performansı ve güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Özellikle işletim sistemlerinin güncellenmesi ve çekirdek (kernel) sürümlerinin güncel tutulması, sunucuların stabil çalışmasını sağlar. AlmaLinux gibi RHEL tabanlı sistemlerde, kurulum sırasında kullanılan depolar ve çekirdek güncellemeleri, bu sistemlerin verimli çalışmasını doğrudan etkiler. Bu makalede, BaseOS ve ELRepo gibi depoların kullanımı, kernel güncellemeleri ve doğru depo seçimi üzerine detaylı bilgi vereceğim.

1. BaseOS Nedir?

BaseOS, AlmaLinux, CentOS, Red Hat Enterprise Linux (RHEL) gibi dağıtımlarda işletim sisteminin temel yapı taşlarını barındıran bir depodur. Bu depo, çekirdek işletim sistemi bileşenlerini (systemd, glibc gibi) içerir ve sistemin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlar. BaseOS, işletim sistemi kurulumu sırasında varsayılan olarak etkinleştirilir. Yani, bir sunucu kurulumu yaparken sistemin temel bileşenlerini bu depodan alırsınız. İşletim sisteminin en stabil ve en güvenilir bileşenleri bu depoda yer alır. Bu yüzden BaseOS, sunucu kurulumunda olmazsa olmaz bir depodur.

2. AppStream ve Diğer Depolar

AppStream (Application Stream) deposu, BaseOS ile birlikte gelen bir diğer önemli depodur. Bu depo, kullanıcı uygulamalarını ve geliştirme araçlarını içerir. Veri tabanları, runtime ortamları (Python, Node.js gibi), çeşitli programlar ve kullanıcıların çalıştırabileceği yazılım araçları bu depoda yer alır.
  • Extras: Ek yazılımlar ve bazı repo yönetim araçları içerir.
  • Plus: Çekirdek bileşenlerin daha yeni sürümlerini sağlar. Ancak, bu bileşenler resmi olarak test edilmez.
  • PowerTools/CRB (CodeReady Builder): Geliştiriciler için ek araçlar sunar.

3. ELRepo Nedir?

ELRepo (Enterprise Linux Repository), RHEL tabanlı sistemler için en güncel çekirdek (kernel) sürümlerini ve donanım sürücülerini sunan bir depodur. Sistem stabilitesini ve performansını artırmak için özellikle güncel donanım sürücülerine ihtiyaç duyan kullanıcılar için önemli bir kaynaktır. ELRepo deposu, BaseOS gibi temel bir depo değildir. Sisteminize kurulum yaptıktan sonra eklenebilir ve genellikle çekirdek güncellemeleri ve bazı özel sürücüler için kullanılır. Güncel bir çekirdek kullanmak istediğinizde, ELRepo üzerinden gerekli paketleri alabilirsiniz.

4. Sunucu Kurulumunda BaseOS ve ELRepo Kullanımı

Sunucu kurulumunda BaseOS ve AppStream varsayılan olarak etkinleştirilen ve işletim sistemi bileşenlerini sağlayan temel depolardır. Bu yüzden sunucu kurulumu sırasında BaseOS‘u devre dışı bırakmak ve onun yerine başka bir depo kullanmak mümkün değildir. Ancak, BaseOS kurulduktan sonra çekirdek sürümünüzü daha yeni bir sürüme yükseltmek isterseniz, ELRepo‘yu ekleyerek daha güncel kernel sürümlerini yükleyebilirsiniz.
Adım Adım BaseOS ile Sunucu Kurulumu ve ELRepo Kullanarak Kernel Güncellemesi
  1. Sunucu Kurulumu:
    • AlmaLinux veya CentOS gibi bir dağıtım kurarken, kurulum otomatik olarak BaseOS ve AppStream depolarını kullanır.
    • Temel işletim sistemi bu depolardan yüklenir.
  2. ELRepo Deposunu Ekleyin:
    • Kurulum tamamlandıktan sonra ELRepo’yu ekleyerek sistemde daha güncel çekirdek sürümlerini kullanabilirsiniz. ELRepo’yu eklemek için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:
      arduino
      sudo rpm --import https://www.elrepo.org/RPM-GPG-KEY-elrepo.org sudo yum install https://www.elrepo.org/elrepo-release-9.el9.elrepo.noarch.rpm
  3. Güncel Kernel Yükleyin:
    • ELRepo, kernel-ml (mainline kernel) ve kernel-lt (long-term support kernel) sürümlerini sunar. En güncel çekirdek sürümünü yüklemek için şu komutları kullanabilirsiniz:
      css
      sudo yum --enablerepo=elrepo-kernel install kernel-ml
  4. Sistemi Yeniden Başlatın:
    • Yeni çekirdeği kullanabilmek için sistemi yeniden başlatmanız gerekir:
      sudo reboot
  5. Yeni Kernel’i Doğrulayın:
    • Sistemin hangi çekirdeği kullandığını doğrulamak için şu komutu kullanabilirsiniz:
      bash
      uname -r

5. BaseOS Yerine ELRepo Kullanılabilir mi?

Sunucu kurulumunda BaseOS yerine doğrudan ELRepo kullanmak mümkün değildir. BaseOS, işletim sisteminin temel bileşenlerini sağlar ve kurulumu zorunludur. ELRepo ise bir çekirdek ve donanım sürücü deposudur. Yani, ELRepo’nun amacı, BaseOS’un yerini almak değil, işletim sistemini daha güncel çekirdek ve sürücülerle desteklemektir.

6. Kernel Güncellemelerinde ELRepo Kullanmanın Avantajları

  • Güncel Çekirdek: ELRepo, RHEL ve AlmaLinux’un varsayılan depolarından daha güncel kernel sürümleri sunar. Bu sayede, yeni donanımların desteklenmesi ve performans artışı sağlanabilir.
  • Donanım Sürücüleri: ELRepo, özellikle donanım sürücüleri konusunda geniş bir desteğe sahiptir. Yeni nesil donanımların tanınmasında bu depo oldukça faydalıdır.
  • Daha İyi Performans: Yeni çekirdek sürümleri, eski sürümlere göre performans iyileştirmeleri ve güvenlik yamaları içerebilir.

7. Sonuç

Sunucu kurulumu sırasında BaseOS ve AppStream depoları temel bileşenleri sağlar ve kurulumun sorunsuz bir şekilde yapılabilmesi için gereklidir. ELRepo ise çekirdek güncellemeleri ve donanım desteği için sonradan eklenebilecek bir depodur. Sistem kurulumunda BaseOS devre dışı bırakılarak ELRepo kullanılamaz, ancak BaseOS kurulumundan sonra ELRepo üzerinden güncel kernel sürümleri yüklenebilir. Bu adımları takip ederek, sisteminizin performansını artırabilir ve en güncel çekirdek sürümlerinden yararlanabilirsiniz. Özellikle donanım desteği ve güvenlik iyileştirmeleri açısından ELRepo, sunucu yöneticileri için önemli bir kaynaktır.

Ek Kaynaklar:

AlmaLinux Depo Yapıları ve Kurulum Seçenekleri

AlmaLinux, CentOS tabanlı bir dağıtım olup, kullanıcılara çeşitli depolardan (repository) paketlerin yüklenmesini sağlar. Her depo, belirli bir işlevi yerine getiren farklı paketler sunar. Bu makalede, AlmaLinux’un temel depolarını, kurulum süreçlerini ve sistem yapılandırma alternatiflerini detaylandıracağız.

Ana AlmaLinux Depoları

Depo Adı Açıklama AlmaLinux 8’de Etkinleştirme Komutu AlmaLinux 9’da Etkinleştirme Komutu
BaseOS Sistemin temel işlevselliğini sağlayan çekirdek paketleri içerir. Bu, tüm kurulumların temelini oluşturur. Varsayılan olarak etkin Varsayılan olarak etkin
AppStream Kullanıcı alanı uygulamaları, çalışma zamanı dilleri ve çeşitli kullanım durumlarını destekleyen veritabanları içerir. Varsayılan olarak etkin Varsayılan olarak etkin
Extras RHEL’de bulunmayan ek paketler içerir. Genellikle EPEL ve ELRepo gibi ek depolar için gerekli olan yayın paketlerini sağlar. Varsayılan olarak etkin Varsayılan olarak etkin
High Availability Kümedeki düğümler arasında isteğe bağlı failover hizmetleri sağlar. # dnf config-manager --set-enabled ha # dnf config-manager --set-enabled highavailability
Plus Çekirdek bileşenleri değiştiren yamalı işlevselliğe sahip paketler içerir. Üst ürünlerde test edilmemiştir. # dnf config-manager --set-enabled plus # dnf config-manager --set-enabled plus
PowerTools/CRB Geliştiriciler için ek paketler içerir. Bu depo, RHEL’de kullanılan “CodeReady Builder” olarak da bilinir. # dnf config-manager --set-enabled powertools # dnf config-manager --set-enabled crb
Real Time (RT) Yüksek deterministik gereksinimleri olan uygulamalar için tasarlanmıştır. # dnf config-manager --set-enabled rt # dnf config-manager --set-enabled rt
Real Time for NFV NFV için tasarlanmış gerçek zamanlı hizmetler sağlar; genellikle router, firewall ve yük dengeleyiciler gibi sanallaştırma uygulamalarında kullanılır. # dnf config-manager --set-enabled nfv # dnf config-manager --set-enabled nfv
ResilientStorage Paylaşımlı depolama veya küme dosya sistemlerine ağ üzerinden aynı depolama cihazına erişim sağlar. # dnf config-manager --set-enabled resilientstorage # dnf config-manager --set-enabled resilientstorage
SAP SAP NetWeaver veya SAP Kernel çalıştırmak için gerekli ek yazılım bileşenlerini sağlar. # dnf config-manager --set-enabled sap # dnf config-manager --set-enabled sap
SAPHANA SAP HANA platformu için gerekli paketleri içerir. # dnf config-manager --set-enabled saphana # dnf config-manager --set-enabled saphana
Testing Ek testler gerektiren güncellemeleri içerir. Bu depodan üretim makinelerinde paket yüklenmesi önerilmez. # dnf install almalinux-release-testing # dnf install almalinux-release-testing
Devel Temel ve ek depolarda bulunmayan, genellikle derleme süreci için gerekli olan paketleri içerir. Uzun süreli kullanım için uygun değildir. # dnf install almalinux-release-devel # dnf install almalinux-release-devel

Kernel Güncellemeleri ve ELRepo Kullanımı

AlmaLinux, varsayılan olarak BaseOS deposundan güncellemeleri çeker, ancak daha güncel kernel sürümlerine ihtiyaç duyulabilir. Bu gibi durumlarda, ELRepo gibi üçüncü parti depolar kullanılarak daha yeni kernel sürümleri yüklenebilir. ELRepo, özellikle donanım sürücüleri ve kernel güncellemeleri için kullanılan popüler bir depodur. ELRepo’dan kernel kurmak için aşağıdaki komutlar kullanılabilir:
bash
# dnf install https://www.elrepo.org/elrepo-release-9.el9.elrepo.noarch.rpm # dnf --enablerepo=elrepo-kernel install kernel-ml
Bu komutlar, ELRepo’nun “kernel-ml” deposundan en güncel ana kernel sürümünü yükleyecektir.

ELRepo ile Sunucu Kurulumu

Bir sunucu kurulumu sırasında BaseOS yerine ELRepo’yu kullanmak, özellikle donanım uyumluluğu veya en yeni kernel sürümleri gerektiren özel ihtiyaçlar için uygun olabilir. Ancak, ELRepo, BaseOS gibi temel işletim sistemi işlevselliğini sağlamaz; yalnızca kernel ve sürücü güncellemeleri sağlar. Bu nedenle, BaseOS’u devre dışı bırakıp tamamen ELRepo’ya güvenmek sistemin dengesiz çalışmasına neden olabilir. Tavsiye edilen yaklaşım, BaseOS’u etkin bırakmak ve sadece kernel için ELRepo’yu kullanmaktır.